Szczepionki przeciwko COVID-19 można podzielić na trzy rodzaje: szczepionki mRNA (wykorzystuje się sekwencję kwasu RNA), szczepionki wektorowe (bazujące na pozbawionych zakaźności fragmentach innych wirusów), a także szczepionki podjednostkowe (w składzie zawierają oczyszczone białka wirusowe). Wszystkie preparaty aplikuje się domięśniowo, najczęściej w mięsień naramienny. Po podaniu szczepionki zaleca się odczekanie od 15 do 30 min, aby wyeliminować potencjalne ryzyko wstąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego, w tym wstrząsu anafilaktycznego.
W przypadku wszystkich szczepionek najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi były: ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy, ból mięśni i dreszcze, ból stawów, gorączka i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Działania te miały zazwyczaj nasilenie łagodne lub umiarkowane oraz ustępowały w ciągu kilku dni od podania szczepionki.
To preparaty najnowszej generacji, choć badania nad nimi trwają już od ok. 30 lat. W przypadku szczepionek mRNA zamiast wstrzykiwać białka wirusowe, nasz organizm wykorzystuje instrukcje do samodzielnego ich tworzenia. Do tych szczepionek zaliczamy preparaty firm Pfizer/BioNTech, Moderna, a także niedopuszczony jeszcze do obrotu niemiecki CureVac.
Preparaty wektorowe są starszej niż mRNA generacji. Składają się z pojedynczego, rekombinowanego, pozbawionego możliwości replikacji wektora adenowirusa. Zostały poddane modyfikacji w taki sposób, aby wywołać odpowiedź immunologiczną organizmu w przypadku zetknięcia się z wirusem. Zaliczamy do nich preparaty firm: Astra Zeneca, Johnson&Johnson oraz Sputnik V (środek wykorzystywany w Rosji).
Szczepionki podjednostkowe typu subunit zawierają białko wirusa, przeciw któremu wytwarzane są przeciwciała. Białko do tej szczepionki powstaje w komórkach motyli, a odpowiedź immunologiczną wzmacnia substancja z mydłodrzewu. Przykładem tej szczepionki jest niedopuszczony jeszcze do obrotu amerykański dwudawkowy preparat Novavax.